Artykuł – jak to napisać?

ARTYKUŁ – jaka forma?

Tytuł – dobrze, żeby był intrygujący, zachęcał do czytania
Lead − streszczenie, najważniejszy przekaz artykułu; musi zaciekawić odbiorcę
Wstęp − przedstawienie tematu artykułu
Rozwinięcie − argumenty poparte przykładami
Zakończenie

Przykładowe wypracowanie:

Zapalmy świeczkę Rudemu

Groby poległych, pomordowanych, powstańców potraktujmy jak nasze. Niech żaden nie będzie opuszczony!

Pierwszego listopada odwiedzimy rodzinne groby. Warto jednak pamiętać także o mogiłach tych, którzy nie są z nami spokrewnieni, ale zasługują na naszą pamięć. To polegli i zamordowani, ludzie, którzy walczyli o naszą wolność, bohaterowie narodowi. Dlaczego warto o pamiętać o ich grobach?

Patriotyczny obowiązek

Żyjemy w wolnej Polsce i wobec tych, którzy tę wolność nam wywalczyli, mamy nasze patriotyczne obowiązki. Dbałość o groby bohaterów jest właśnie wyrazem naszej miłości do ojczyzny. Rudy, Zośka i Alek, bohaterowie książki Aleksandra Kamińskiego, a zarazem bohaterowie historyczni, mogli, z myślą o swoich zdolnościach i wolnej Polsce, oszczędzać siły, ukrywać się, nie narażać. Rudy był wybitnie zdolnym matematykiem, miał przed sobą świetlaną przyszłość. Zapewne skończyłby studia na politechnice i został wybitnym fachowcem. On jednak traktował służbę Polsce jako swoją powinność. Nawet jeśli miała go kosztować życie. Więc działał w konspiracji i zginął. A dokładnie – umarł w wyniku obrażeń odniesionych podczas tortur prowadzonych przez hitlerowskich oprawców. Dlatego my, jeśli uważamy się za patriotów, powinniśmy oddać cześć młodemu patriocie z Warszawy. Możemy dać temu wyraz, dbając o jego grób, zapalając na nim znicz czy składając kwiaty.

Ludzka powinność

Powinniśmy też myśleć o tym, że dbałość o groby wszystkich ludzi, nie tylko bohaterów, świadczy o naszej kulturze, klasie jako ludzi. W wielu krajach dba się o groby wojenne żołnierzy bez względu na ich nację, religię, bez względu na to, po której stronie walczyli. Szanuje się miejsca wiecznego spoczynku. Dlatego zaniedbywanie mogił wojennych bohaterów świadczyłoby nie tylko o braku patriotyzmu, ale i braku człowieczeństwa. Zośka, Rudy i Alek byli ludźmi wysokiej próby. Rudy nawet na torturach nie wydał bliskich. Zośka i Alek narażali życie, by odbić przyjaciela z rąk gestapowców. Alek zginął w wyniku ran odniesionych w akcji pod Arsenałem. Każdy z tych chłopaków był człowiekiem przez duże C. Za człowieczeństwo odpłaca się człowieczeństwem. Musimy strzec ich grobów, dbać o nie, dopóki nazywamy się ludźmi.

Jak rodzina…

Musimy też pamiętać, że wielu bohaterów umarło lub zginęło w samotności. Niektórym wymordowano całe rodziny. Zośka, Alek i Rudy zginęli przedwcześnie. Nie zdążyli mieć dzieci. Powinniśmy się czuć jak ich synowie, którzy zapalają światła na grobach bliskich. Samotność bohaterów zobowiązuje nas do tego, byśmy dbali o ich mogiły jak rodzina.

Rola świadków

Musimy wreszcie uświadomić sobie, że jeśli groby bohaterów zarośnie trawa lub zadepczą je ludzie, zniszczy czas, zapomniane będą historie ich bohaterskich czynów. Dbałość o te mogiły jest ukłonem wobec przyszłych pokoleń i historii. Mamy obowiązek zachować te groby dla potomnych. Jeśli jakikolwiek młody człowiek będzie miał wątpliwości, czy przypadkiem „Kamienie na szaniec” i wojna nie były fikcją, odnajdzie namacalny dowód − groby na Powązkach. Otoczenie ich troską, traktowanie z uwagą przekona młodego człowieka, że tacy ludzie jak Rudy, Zośka i Alek zasługują na wieczny szacunek.

Pierwszy listopada zbliża się szybkimi krokami. Zainteresujmy się, czy jakaś wojenna albo powstańcza mogiła nie wymaga naszej troski i opieki. Bo o groby bohaterów dbać trzeba. „Do Europy tak, ale z naszymi umarłymi” − pisała Maria Janion.

Uwaga, pułapka!

Według klasyfikacji szkolnej felieton czy reportaż to nie artykuły, na egzaminie będziesz oceniany za argumentację w artykule!

Na egzaminie ósmoklasisty będziesz oceniany za:

realizację tematu wypowiedzi (zgodność formy − jeśli masz napisać artykuł, to nie możesz stworzyć np. przemówienia; jeżeli masz odwołać się do lektury obowiązkowej, to taką wybierasz; argumentujesz zgodnie z tematem),
elementy retoryczne (twoja argumentacja jest wnikliwa, dobierasz przykłady do argumentów, porządkujesz argumenty np. od najważniejszego),
poprawność rzeczową (znajomość lektury) i ogólne kompetencje literackie i kulturowe (nie możesz np. pomylić imion i nazwisk bohaterów czy gatunku utworu, funkcjonalnie wykorzystujesz lekturę w argumentacji),
kompozycję (trójdzielna budowa: wstęp, rozwinięcie, zakończenie, którą akcentujesz akapitami; obecność zwrotu do adresata; spójność pracy)
język (nie możesz robić błędów składniowych czy używać wyrazów w niewłaściwych znaczeniach, mieszać związków frazeologicznych; powinieneś unikać zbędnych powtórzeń; warto też zadbać o bogactwo języka, stosowanie urozmaiconego słownictwa i nieograniczanie się do zdań pojedynczych),
styl (jednorodny, należy unikać języka potocznego, gwary, wulgaryzmów − dopuszczalne jedynie w dialogach),
ortografię i interpunkcję.