Opracowanie lektury „Reduta Ordona”
Autor: Adam Mickiewicz
Tytuł: „Reduta Ordona”
Rodzaj literacki: liryka
Gatunek literacki: wiersz, poemat opisowo-refleksyjny, łączący cechy epiki i liryki
Epoka: romantyzm
Czas akcji: 6 września 1931 r.
Miejsce akcji: Warszawa, dzielnica Wola
- Adam Mickiewicz – ur. 1798 r. w Zaosiu lub Nowogródku, zm. 1855 r. w Konstantynopolu.
Treść utworu
Oddziały rosyjskie nacierają na redutę, której broni dowódca artylerii Julian Konstanty Ordon. Rosjan jest zdecydowanie więcej niż Polaków, ponadto mają aż dwieście armat, podczas gdy Polacy – jedynie sześć. Dlatego polscy żołnierze starają się strzelać celnie.
- Reduta: rodzaj szańca, wału obronnego, otoczonego wałem ziemnym.
Opowieść adiutanta o ciężkim losie zwykłych żołnierzy, carze tyranie, który okrutne rozkazy. Przez jego decyzje ludzie zsyłani są na Sybir. Boi się go cała Europa, jedynie Polska odważnie staje do walki.
Rosjanie wygrywają. Z reduty padł ostatni wystrzał armatni. Kiedy Rosjanie wdzierają się na redutę, Ordon wbiega do podziemi i wysadza znajdujące się tam składy amunicji. Giną obrońcy reduty, napastnicy i sam Ordon.
Najważniejsze wydarzenia w skrócie
- Przybycie wojsk moskiewskich.
- Nierówny ostrzał.
- Rosjanie na rogatkach.
- Decyzja o walce bronią ręczną.
- Znacząca przewaga nieprzyjaciół.
- Decyzja Ordona o wysadzeniu reduty.
- Śmierć obrońców reduty.
Główny bohater
Julian Konstanty Ordon – powstaniec listopadowy, oficer wojsk polskich, dowódca artylerii w reducie nr 54; odważny i zdolny do poświęceń w słusznej sprawie. Uwaga: naprawdę Ordon nie zginął podczas obrony reduty, lecz popełnił samobójstwo we Florencji w 1887 r.
Podjęta problematyka
- Tyrania i bezwzględność cara w stosunku do podbitych narodów.
- Lud rosyjski jako bezwolne narzędzie w ręku cara.
- Dziejowa niesprawiedliwość panująca na świecie.
Przesłanie utworu
- „Reduta Ordona” pokazuje niezwykłe bohaterstwo i odwagę Polaków podczas obrony Warszawy w czasie powstania listopadowego.
- Postawa i zachowanie wroga – wojsk moskiewskich – zostały przedstawiony bardzo krytycznie, przez stosowanie licznych epitetów o zabarwieniu negatywnym (lawa błota, robactwo, sępy czarne).
- Dowodzący oddziałem polskim Ordon został przedstawiony jako wzór powstańca, którego zachowanie należy naśladować.
Charakter utworu
„Redutę Ordona” możemy nazwać poematem opisowo-refleksyjnym, ponieważ łączy w sobie cechy epiki i liryki (tzw. gatunek synkretyczny).
W „Reducie Ordona”
- z epiki – narrator – fabuła – opisy – dialogi
- z liryki – środki stylistyczne – emocjonalność – refleksyjność
Funkcje wybranych środków stylistycznych
- Duża liczba czasowników o charakterze dźwiękonaśladowczym sprawia, że utwór jest niezwykle dynamiczny, a odbiorca czuje się niejako wrzucony w wir prawdziwej walki. Czuje jej śmiertelną powagę i zaciętość walczących.
- Kontrast (biel – czerń) podkreśla charakter walk Polaków z Rosjanami.
- Rozbudowana apostrofa do cara Rosji przedstawia go jako bezdusznego i bezwzględnego tyrana, który nie liczy się z życiem swoich żołnierzy.
Ciekawostki
– Wiersz został napisany przez Adama Mickiewicza w roku 1832 w Dreźnie, po klęsce powstania listopadowego. Wydano go w Paryżu w 1833 r.
– O wydarzeniu przedstawionym w wierszu opowiedział Mickiewiczowi jego przyjaciel Stefan Garczyński, który był jednocześnie adiutantem dowódcy obrony Warszawy.
– „Reduta Ordona” była recytowana przez Bernarda Zygiera w powieści Stefana Żeromskiego pt. „Syzyfowe prace”.
– W 1999 r. Bogna Lewtak-Baczyńska skomponowała muzykę do „Reduty Ordona”.
– W 2009 r. powstała hip-hopowa wersja „Reduty Ordona” w wykonaniu zespołu Trzeci Wymiar.
Ważne cytaty (za: www.wolnelektury.pl)
- Bóg wyrzekł słowo stań się, Bóg i zgiń
Kiedy od ludzi wiara i wolność uciecze,
Kiedy ziemię despotyzm i duma szalona
Obleją, jak Moskale redutę Ordona:
Karząc plemię zwycięzców zbrodniami zatrute,
Bóg wysadzi tę ziemię, jak on swą redutę.
- Warszawa jedna twojej mocy się urąga,
Podnosi na cię rękę i koronę ściąga,
Koronę Kazimierzów, Chrobrych z twojej głowy,
Boś ją ukradł i skrwawił synu Wasilowy!
- … – i żołnierz pobladnął,
Nie znalazłszy ładunku już bronią nie władnął,
I uczuł, że go pali strzelba rozogniona;
Upuścił ją i upadł; nim dobiją, skona!…
Autor: Katarzyna Andryszewska
Zdjęcie – Wikipedia
Zostaw odpowiedź
Chcesz przyłączyć się do dyskusji ?Zrobisz to wypełniając poniższy formularz.